Często zastanawiamy się dlaczego dzieci, mimo że nie uczą się list słówek i zasad gramatycznych, osiągają znacznie szybsze efekty w opanowaniu języka obcego niż dorośli.
Nawet uczestnicząc w zajęciach raz w tygodniu, wyposażone w fenomenalną pamięć dzieci kodują struktury z piosenek i zabaw. Co więcej, przyswajanie tą drogą języka angielskiego nie wymaga od nich żadnego wysiłku. Jakie zatem elementy decydują o tym, że nauka języka obcego następuje w procesie całkowicie naturalnym?
Dzięki ciekawości i pracy naukowców wiemy dzisiaj, że umysł każdego malucha jest specjalnie przystosowany do przyswojenia oraz skutecznego stosowania języka. Funkcję tę Claire Selby – autorka wielu książek znakomicie przygotowanych do procesu nauczania języka angielskiego (w tym materiału Playtime stanowiącego pierwszy dydaktyczny krok, z którym dzieci rozpoczynają naukę języka angielskiego w Centrum Języka Angielskiego Libris), określiła jako Language Box – Skarbiec Językowy.
[trx_quote width=”80%” top=”5″ bottom=”5″ left=”120″ right=”0″][…] umysł każdego malucha jest specjalnie przystosowany do przyswojenia oraz skutecznego stosowania języka.[/trx_quote]
Podążając za opinią i badaniami Niemieckiego Centrum Badań i Innowacji należy przyjąć, że dziecko powinno rozpocząć naukę języka obcego nie później niż w wieku trzech lat. Od tego bowiem czasu do – mniej więcej – siódmego roku życia, Skarbiec Językowy malucha, obrazowo rzecz ujmując, posiada szeroko otwarte wieko, które z każdym rokiem stopniowo zamyka się. Kiedy dziecko wchodzi w jedenasty rok życia, wieko zostaje szczelnie zamknięte. Nauka języka obcego staje się procesem żmudnym i znacznie mniej efektywnym. Informacje, które pozyskuje uczący się, umieszczane są w różnych częściach mózgu, nie w Skarbcu. Proces znajdowania odpowiedniej reguły, struktury czy słowa staje się więc dłuższy. W okresie między trzecim a siódmym rokiem życia mózg dziecka posiada zdolność automatycznego układania zasłyszanych elementów i segregowania ich według grup językowych. Nieprawdą zatem jest to, że nie należy dzieci uczyć języka obcego zanim nie przyswoją one w dostatecznym stopniu języka polskiego. Owo przekonanie stanowi jedną z przyczyn, dla których komunikatywna znajomość języka angielskiego wśród polskiego społeczeństwa jest jedną z najniższych w obrębie kulturowym Europy.
[trx_quote width=”80%” top=”5″ bottom=”5″ left=”120″ right=”0″]W okresie między trzecim a siódmym rokiem życia mózg dziecka posiada zdolność automatycznego układania zasłyszanych elementów i segregowania ich według grup językowych. Nieprawdą zatem jest to, że nie należy dzieci uczyć języka obcego zanim nie przyswoją one w dostatecznym stopniu języka polskiego. [/trx_quote]
Innym nieprawdziwym przekonaniem jest również to, że nie należy dzieciom mieszać języków i w konsekwencji nie należy uczyć dzieci dwóch języków obcych jednocześnie. Prawdą jest coś zupełnie odwrotnego – dzieci są potencjalnie w stanie produkować dźwięki każdego języka, o ile mają szansę słyszeć go w swoim otoczeniu we wczesnym okresie rozwoju.
Dodatkową, absolutnie niesamowitą funkcją Skarbca jest jego zdolność rozpoznawania struktur gramatycznych. Dziecko zatem musi jedynie aktywnie przyswoić wyjątki od gramatycznych reguł. Co więcej, mózg malucha zapamiętuje układ mięśni twarzy pojawiający się w momencie produkcji poszczególnych dźwięków. Małe dzieci wyposażone są w miękki i elastyczny aparat mowy, dzięki czemu doskonale opanowują wymowę w każdym języku. Uczą się one wymawiać te dźwięki, które słyszą wokół siebie, dlatego w trakcie naszych zajęć mówimy do dzieci po angielsku, natomiast poza czasem zajęć wymagamy, żeby dzieci osłuchiwały się z piosenkami i wyliczankami w środowisku domowym.
[trx_quote width=”80%” top=”5″ bottom=”5″ left=”120″ right=”0″]Małe dzieci wyposażone są w miękki i elastyczny aparat mowy, dzięki czemu doskonale opanowują wymowę w każdym języku. [/trx_quote]
Ważnym elementem w procesie przyswajania języka obcego jest nauczyciel. W tym aspekcie mogę śmiało odnieść się do własnego doświadczenia. Po kilku latach pracy ze mną, dzieci stają się moją „kopią językową”. Mam na myśli to, że przyswajają one wymowę podobną do mojej, posiadają manierę mówienia zbliżoną do mojej własnej, kopiują nawet przerywniki językowe, którymi posługuję się w trakcie prowadzenia zajęć. Największą zaletą całego procesu jest jednak to, że posługują się językiem angielskim bez barier, ponieważ mówienie w języku angielskim stanowi dla nich rzecz całkowicie naturalną.
Należy mieć świadomość, że Skarbiec Językowy nie będzie się zapełniał bez odpowiedniej stymulacji. Poza kontaktem z językiem w formie dźwięków (materiały audio – wizualne), nieocenioną rolę odgrywa tutaj ruch fizyczny. Przyczyn dla takiego stanu rzeczy jest kilka. Przede wszystkim aktywność ruchowa jest dla dzieci czymś naturalnym. Ponadto posługiwanie się strukturą językową przy jednoczesnym wykonaniu czynności z nią związaną rozwija i stymuluje mózg do granic możliwości. Wytwarzają się miliony łączeń między półkulami, co procentuje nie tylko skutecznością procesu przyswajania języka angielskiego, ale zmniejsza także prawdopodobieństwo rozwoju wszelkich dysfunkcji, na przykład dysleksji czy dyskalkulii. Dodatkowo proces nauki pożytkujący aktywność ruchową przyczynia się do rozwoju psychomotorycznego dziecka. Z edukacyjnego punktu widzenia przyznać muszę, że dwie kwestie są dla mnie w tym wszystkim najważniejsze: język oraz dobra zabawa.
[trx_quote width=”80%” top=”5″ bottom=”5″ left=”120″ right=”0″]Przede wszystkim aktywność ruchowa jest dla dzieci czymś naturalnym. Ponadto posługiwanie się strukturą językową przy jednoczesnym wykonaniu czynności z nią związaną rozwija i stymuluje mózg do granic możliwości.[/trx_quote]
Widząc, że maluchy po prostu świetnie się bawią, mam pewność, że przyswoją materiał. Mają one wewnętrzny nacisk na komunikowanie się w języku angielskim i nawet nie zauważają, że kopiują zdania i wyrażenia, gdyż jest to dla nich naturalna forma ekspresji, a zatem nie „uczą się” jej tylko ją pożytkują w sprzyjających okolicznościach.
Kolejnym, już ostatnim elementem niezbędnym w nauce dziecka jest powtarzanie. Regularny powrót do materiału jest konieczny na przestrzeni określonego czasu. Otwarcie rzecz ujmując do 12-go roku życia umysł dziecka nastawiony jest głównie na przyswajanie wiedzy. Nie mam tutaj na myśli wiedzy szkolnej. Chodzi o wiedzę o świecie, o poznawanie procesów przyczynowo-skutkowych. Łatwo w natłoku informacji zagubić to, co przydatne i naprawdę ważne. Z tej przyczyny nie wychodzimy z założenia, że celem procesu nauki jest „realizowanie materiału za wszelką cenę”, jak ma to miejsce w systemie edukacji szkolnej. Materiał książkowy stanowi oczywiście istotny element całego procesu, ale jest on jedynie bazą gramatyczno – leksykalną. O wiele więcej musi się dziać i dzieje się na samych zajęciach w kontekście języka. Dzieci słuchają, powtarzają i odpowiadają na pytania. Gdy nadchodzi moment, kiedy maluch sam z siebie zadaje nauczycielowi pytanie w języku angielskim, jest jedną z najważniejszych chwil w procesie edukacyjnym.
[trx_quote width=”80%” top=”5″ bottom=”5″ left=”120″ right=”0″][…]nie wychodzimy z założenia, że celem procesu nauki jest „realizowanie materiału za wszelką cenę”, jak ma to miejsce w systemie edukacji szkolnej.[/trx_quote]
Zanim to jednak nastąpi, niezbędne są ciągłe powtórzenia materiału w różnych formach. Oczywiście najbardziej ulubioną formą jest zabawa przy akompaniamencie lubianej przez dzieci piosenki. Najważniejsze elementy znajdują się w zeszytach dzieci stanowiących jednocześnie ich językowe portfolio. O tym elemencie opowiem Państwu przy okazji kolejnego artykułu o procesie przyswajania języka angielskiego przez najmłodszych.
Anna Deszczyńska
